سیگار چیست؟
كلمه اى اسپانيايى است كه از «سيگارا» به معنى «دركاغذ پيچيدن» مشتق شده است. در انگلیسی به سیگار معمولی یعنی به برگ های خشک وبریده شدۀ گیاه توتون که در کاغذ پیچیده شده باشد سیگارت ( cigarette ) می گویند وبه سیگار برگ یعنی برگ های گیاه توتون که بطور مستقیم بدون پیچیدن در کاغذ استفادهمی شود سیگار می گویند. توتون ، تنباکو و دخانیات- توتون کلمه ای ترکی است و بهمعنای دود می باشد. . در عربی واژه توتون به “دخان ” و یا «دخانیات» و در انگیسی بهآن تاباکو و در ایران تنباکو ،و در فرانسه و آلمانی به آن «تاباک» میگویند.
ترکیبات و موادتشکیل دهنده سیگار
مواد تشکیل دهنده سیگار شامل دو بخش کلیمیباشد. الف- عناصر ساختمانی ب- عناصر شیمیایی
الف- عناصرساختمانی
این بخش شامل: توتون، کاغذ، مواد نگهدارنده ،چسب،رنگهای شیمیایی جهت نوشتن مارک سیگار ، و اسانس است.
1- فیلتر سلولزی (سلولز استات) سیگار که با کاغذمتخلخلی بنام (PLUGWRAP) پوشیده شده است. وظیفه فیلتر خنک کردن و تمیز کردن دودسیگار است. 2- کاغذ(TIPPING) که فیلتر را میپوشاند و برخیاوقات برای تهویه بیشتر و کاهش تار(قطران) سیگار دارای سوراخهای ریزی (پرفراژ) میباشد. 3- ترکیب تنباکو و کاغذ سیگاری که آن را احاطهکرده است. اگر از نزدیک نگاهی به کاغذ سیگار بیندازید ، خط های هم فاصله ای راخواهید دید که روی سیگار به صورت حلقه های موازی در می آیند و سیگار را به قرص هایباریک متوالی تقسیم می کنند . این حلقه ها که به حلقه های سوخت معروفند ، ناشی ازضخامت های مختلف کاغذ سیگار هستند و بدین ترتیب باعث کنترل سرعت سوختن سیگار میشوند یعنی وقتی سیگار آزادانه می سوزد قسمت های ضخیم ، سرعت سوختن را کم می کنند ومانع اشتعال سریع آن می شوند اما وقتی شخصی به سیگار پک می زند با رسیدن اکسیژن وبالا رفتن دمای قسمت های مشتعل ، ابتدا قسمت ضخیم مرزی و سپس قسمت نازک می سوزد وبیشترین دود را تولید می کند . علاوه بر این کاغذ سیگار حاوی ترکیبات شیمیایی استکه آنها نیز آهنگ سوختن را کم می کنند .
4-چسب برای چسباندن اجزاء سیگار استفاده شده ومنشأ گیاهی دارد. که معمولاً از صمغ عربی بدین منظور استفاده میشود.
5-برای نوشتن نام سیگار معمولاً از رنگ هایشیمیایی بدین منظور استفاده می شود.
ب- عناصرشیمیایی
سیگار حاوی 4000 نوع ماده شیمیایی میباشد و بیشاز80 ماده سرطانزا دارد.،که بسیاری از آنها در زمان روشن کردن و کشیدن سیگار تولیدمی شوند.لازم به ذکر است حرارت تولید شده در نوک سیگار روشن بالغ بر 900 درجه سانتیگراد می باشد که این حرارت بالا خود موجب تولید بسیاری از ترکیبات شیمیایی دیگر میباشد. در ادامه تعدادی از ترکیبات شناخته شده و مهم سیگار معرفی میگردد.
1-سلولز استات:اغلب فیلترهای سیگار تجزیه پذیر درطـبیعت نبوده و درواقع 95 درصد آنها از جنس پلاستیک سلولزاستات مـی باشند، کهسالها طول میکشد تا در طبیعت تجزیه و به چرخه محیط زیستبازگردند.
2-چسب سیگار از موادی پلیمری، مواد پایدار کنندهدر برابر تخریب توسط اکسیژن، مواد نرم و منعطف کننده و کاهش دهنده حالت شیشه ای،مواد تغلیظ کننده و ... تشیکل شده است. خود ماده چسب هنگام سوختن بوی بدی ایجاد میکند.
3-نیکوتین :نیكوتین یك آلكولوئید (شبه قلیا) بسـیـار سـمی و روغـن مانند میباشد. نیکوتین بی رنگ و دارای بوی تندی می باشد. چنانچه در معرض هوا و نور قرار گیرد رنگش تیره شده و تبدیل به صمغ میگردد.نیكوتینتاثیر مضاعف تحریك و سركوب گردر بـدن دارد. یـك نـخ سـیگار حاوی 8 الی 20 میـلیگـرم نیكوتین است كه تنها 1 میلی گـرم آن هنـگـام كـشــیدن سیـگــار جذب بدن میگردد. شایان ذكر است كـه تـنـهـا2 الی 5 میلی گرم نیكوتین سبب تهوع و استفراغ وتنها60 میلی گرم از این ماده مرگ آور میباشد. راه های ورودنیكوتین به بدن 3 طریقمیباشد: جذب از طریق پوست جذب از طریق ریه ها جذب از طریق غشاء مخاطی بینی و دهانبیـشتـرین جـذب نیـكوتین از طریق استنشاق و آلوئولهای (كیسـه های ریـز هـوایـی كهتبادل گازها در آن ها صورت میگیرد) ریه می بـاشد. نیـكوتین پس از ورود به جریان خونمستقیما و سریعا به مغز میرسد و سپس در تمام بدن منتشر میگردد. تـنها 10 الی 15ثانیه زمان كافی است كه پس از اولین پك شما به سیگار نیكوتین به مغز شمابرســد.
مهمترین اثرنیكوتین نیز بر روی مغز اعمال میگردد اثراتی كه باعث:
•احساس لذت و خوشایند از كشیدن سیگار• احساس تحریك پذیری پس ازترك سیگار میگردد. نیمه عمر نیكوتین در بدن 1 ساعت می بـاشد بـدین مــفهوم كه پس ازسپری شدن 6 ساعت از كشیدن سیگار تنها در حدود 0.031 میلیـگرم از 1 میلی گرم نیكوتینجذب شده در بدن باقی خواهد ماند.
بدن از طرق زیر از شر نیكوتین خلاصمیگردد: 1- 80 درصد نیكوتین توسط آنزیمهای كبد تجزیهمیگردد.2- نیكوتین درششها متابولیزه شده و به كوتینین و اكسید نیكوتین تبدیل میگردد.3- كوتینین و دیگر موادمتابولیزه و باقی مانده نیكوتین نیزتوسط كـلـیه هـا جذب شده و از طریق ادرار دفعمیگردند. نیمه عمر كوتینین 24 ساعت میباشد بنابراین با آزمایش ادرار حتی تا 2 روزبعد قادر می بـاشید تشخیص دهید فرد اخیرا سیگار كشیده یا خیر. برخی افرادكبدشانآنزیم كمتری به مـنـظور تــجزیه نیكوتین ترشح كرده بنابراین اینگونه افراد در روزبه تعداد سیگار كمتری برای تداوم اثرات سیگار نیازمندند. افرادی كه بطور مداومسیگار می كشـنـد بـدنشـان نـسبت به نـیكوتین مقاومت حاصل كرده و برای دستیابی بهاثرات سیگار به تعداد سیگار بیشتری نیاز دارند. اثرات نیكوتین بر بدن نیكوتینعملكرد بدن و مغز شما را دگرگون میـكـند. نتیجه نـهایـی متناقض میباشد: نیكوتین همنیرو بخش و محرك و هم سركوبگر و آرامش دهنـده اسـت.
نـیكوتین اثرات زیررا در بدن ایجادمیكند: 1- نـیـكوتـین سبـب تـرشـح فـوری آدرنالین میگردد. با اثر آدرنالین هنگامی كـه شـمـا وحشتزده هستید و یا حالت هجومی پیدا میكنیدآشنا هستید: ضربان قــلبتان سریعتر شده، افزایش فشار خون، تنفس سریع و كم عمق،افزایش گلوكز خون، كـاهـش دمای پـوسـت، تحریك سیستم عصبی مركزی. خـود نیـكوتـیـننـیز به نوبه خـود مـانـع تـرشـح هورمون انسولینمیگردد (انسولین قند خون را كاهشمیدهد) بـنابراین نیكوتین سبب میـشـود گلوكز بیش از معمول در خون وجود داشته باشدكه بـاعث مـی گــردد شـخـص احساس گرسنگی كمتری كند. 2- نیكوتین متابولیسم پایه را افزایش می دهد یعنیفرد كالری بیشتر از معمول خواهد سوزاند. بنابراین به مرور زمان وزنشان كاهش خواهدیافت. 3- نیكوتین سببافزایش ترشح استیل كولین می گردد .افزایش استیل كولیــن باعــث افزایش فعالیتهاینورونهای مغزی، بهبود سرعت عمل واكنش شما به محركات، افزایش توانایی تمركز كردنمیشود. 4- افزایش ترشحدپامین: این همان عاملی است كه به فرد در پـی اسـتـعـمـال سـیگار حس خوشی و نشاطمیدهد. 5- سبب آزادسازی گلوتامات كه سبب افزایش یادگیری و حافظه می گردد. 6-افـزایش تـرشـح آنـدروفـیـن. آندروفین یك مسكندرد طبیعی بدن است و خـاصـیـتـی همچون مرفین دارد. اما در دراز مدت نیكوتین اثرات مخرب زیر را بدنبالدارد: 1- فشارخون بالا.2- انسدادعروق خونی و در پی آن سكته قلبی و مغزی.3-كاهش ویتامین سی4-كاهش كارایی سیستم ایمنی بدن.5- سرطان دهان، گلو، حنجره وریه.6- برونشیت وآمفیزم.7- زخممعده.8- كاهش وزن.9- كاهش حواس بویایی وچشایی.10- چین و چروكپوست .11- ناباروری درمردان.
مقادیر تغلیظ شده نیکوتین موجود در تنباکو بهعنوان حشره کش مورد استفاده قرار میگیرد.نیکوتین به اندازه هروئین قدرت اعتیادآوریدارد و پس از نخستین پک تنها 10 ثانیه طول میکشد که نیکوتین به مغز برسد.مصرفنیکوتین در فرد سیگاری ایجاد تحمل و وابستگی میکند. علایم محرومیت از نیکوتینشامل: تحریک پذیری-خشونت طلبی-اضطراب-عصبی شدن-کاهش تمرکز-سر گیجه-سبک شدنسر-اختلال در خواب-یبوست-خشکی دهان-گلو درد-درد دست ها و پاها-تعرق-افسردگی-زخم هایدهانی-خستگی-گرسنگی-سرفه-احساس فقدان وهوس کشیدن سیگار میباشند.
4-آمونیاک:آمو نیاک خالص، گازی است فرار که خاصیتقلیایی شدیدی داشته و نسوج مخاطی را به شدت تحریک می کند. این گاز یکی از عوامل مهمدرایجادتحریکاتنسوجی ( به ویژه ریه ها ) در جریان سیگار کشیدن است.وقتی آمونیاکهمراه با دود سیگار جذب خون می شود بر خاصیت قلیایی بودن خون می افزاید و اختلالاتیاز نظر اسیدی یا قلیایی بودن خون ایجاد می کند و در نتیجه به عنوان سم و ماده زایدبرای متابولیسم حیاتی بدن ایفای نقش نموده و مقداری از قدرت حیاتی بدن را تلف میکند. اضافه کردن آمونیاک به سیگار باعث میشود بخارات نیکوتین سریعتر جذب ریه هاگردد .
5-منو اکسید کربن :مونواکسید کربن گاز بی بو و بیرنگی است که بسیار کشنده و سمی میباشد. باعث سرگیجه، سردرد، بیهوشی، نارسایی تنفسیو مرگ میشود. منواکسید کربن اکسیژن رسانی به عضلات، مغز و بافتهای بدن را به دلیلاشباع فوری مولکولهای هموگلوبین با این گاز به شدت کاهش می دهد.در حدود ۱۰% از خونسیگاریها را منو اکسید کربن تشکیل می دهد .زیرا در ازای هر نخ سیگار که مصرف می شودبه میزان ۲% کربوکسی هموگلوبین در خون فرد سیگاری افزایش می یابد که این عامل درتشدید سکته قلبی موثر است.هر نخ سیگار، 500 سانتیمتر مکعب دوددارد.
6-آرسنیک:یک ماده بسیار سمی است که در حشره کش هاو آفت کش ها و به عنوان مرگ موش استفاده میشود. باعث آسیب های شدید به ارگانهای بدنگردیده و میتواند سرطانزا نیز باشد.آرسنیک یک عنصر ثابت، مواد زنده است و به مقدارکافی در ناخن ها ، مو، کبد، مغز و تیروئید انسان یافت می شود و هر گاه مقادیر زیادیآرسنیک در احشاء متمرکز شود سبب مسمومیت حاد یا مزمن می شود.آرسنیک سیگار نیز بهصورت گاز ارسئین از طریق ریه ها، کبد، کلیه ها و طحال جذب بدن شده و پس از ۲ هفتهدر پوست و مو و استخوان جایگزین می شود و حتی از طریق جفت مادر وارد خون جنین شده وسبب تولید نوزادی کم وزن و کم حافظه و حتی سقط جنین می شود.هم چنین در بروز سرطانلب نیز دخالت دارد.
7-اسید سیانیدریک:اسید سیانیدریک که به نام هایسیانور ئیدروژن و جوهر بادام تلخ نیز شهرت دارد یکی از مواد مضر و سمی موجود در دودسیگار است. این ماده کشنده از کروه سیانور ها است.هنگام سیگار کشیدن مقادیر زیادیاز این اسید تبخیر شده و وارد ریه ها و سپس خون می شود و با آهن موجود درهموگلبولین خون انسان ترکیب شده و از طریق فلج کردن مرکز تنفسی در بصل النخاع ،اعمال تنفسی ریه ها را مختل کرده و گاهی مرک در اثر خفگی ناشی از فقدان اکسیژن بااسید سیانیدریک سیگار مشاهده می شود.
8-کربور های هیدروژن: ساختمان مولکولی آنها تنهااز هیدروژن و کربن تشکیل یافته است . معمولا خاصیت سرطانزایی دود سیگار ناشی ازهمین کربورهای هیدروژن است. در واقع وقتی کربور های هیدروژن پس از جذب وارد خون وسراسر بدن شدند استعداد ابتلاء به سرطان را در تمام نسوج بدن و به ویژه مجاری تنفسیکه مستقیما در بر خورد با دود سیگار هستند ایجاد می کنند.
9-مواد رادیو اکتیو:در توتون سیگار تششعات رادیواکتیو ی سرب و پولونیوم وجود دارد که سرطانزا هستند.پولونیوم و سرب پس از سالهاکشیدن در ریه ها متمرکز شده و وارد خون می شوند و از آنجا به سایر اعضای حساس بدنمی رسند.تششعات رادیو اکتیو بر ریه ها، چشم ها، خون و پوست عوارضی جبران ناپذیری میگذارد. یکی از موارد استفاده از پلوتونیوم بکار بردن آن درتولید بمب اتمی می باشد.طبق تحقیقات جدید صورت گرفته توسط موسسه تحقیقاتی U.C.L.A دانشگاه کالیفرنیا، بیشتر از چهار دهه است که شرکتهای دخانیات، از این موضوع که دودسیگار حاوی ذرات رادیواکتیو آلفاست، مطلع بوده اند. ذراتی که عامل سرطان زایی سیگاراست ، اما عمداً این مسئله را از عموم مخفی نگه داشته اند.بررسی دهها سند و مدرکموجود در صنعت دخانیات، که پیش از این بدون بررسی و تحقیق مانده بود، و تنها در سال۱۹۹۸طی موافقتی قانونی، اجازه ی تحقیق و بررسی بر آنها داده شد ، نشان می دهد کهاز سال ۱۹۵۹ صنعت دخانیات از این مسئله که توتون و تنباکو مورد استفاده در سیگارحاوی مواد رادیو اکتیو است، آگاه بوده اند و خود شرکت های دخانیات، تحقیقات عمیق وگسترده ایی را در مورد خطرات و تأثیرات مواد رادیو اکتیو بر افراد سیگاری را ازهمان زمان آغاز کردند.صنعت دخانیات نه تنها از خطر سرطانی شدن سلول های ریه آگاهبوده ، بلکه حتی محاسبات مقداری رادیو بیولوژیکی « تأثیر تابندگی یک ماده بر یکارگانیسم » برای تخمین میزان دز ماده رادیواکتیو ساطع شده از دود سیگار، و همچنینمیزان جذب آن توسط ریه ها در بلند مدت را انجام داده است . تحقیق منتشر شده درتاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱ در نشریه ی تحقیقاتِ تنباکو و نیکوتین ، وابسته به انجمنتحقیق بر نیکوتین و تنباکو « S.R.N.T » نیز بر جزئیاتِ آگاه بودن صنعت دخانیات، درمورد مسئله رادیواکتیویته بودن دود سیگار و همچنین تلاش آنها برای سرکوب ایناطلاعات می افزاید.پروفسور Karagueuzian می گوید پلونیوم ۲۱۰ در تمام سیگارهای مارکداخلی و خارجی یافت می شود، این ماده توسط برگ های تنباکو از گاز رادن ۲۲۲، که دراتمسفر وجود دارد جذب می شود، طریقه ی راحتتر دیگری برای جذب پلونیوم ۲۱۰ ، کودهایشیمیایی دارای فسفات بالاست که در مزارع پرورش تنباکو استفاده میشود.
10-فرمالدئید:که ماده بی رنگ و بسیار سمی میباشد که باعث آزار چشمها و پوشش مخاطی، اشک ریزش، سردرد، سوزش گلو، اشکال در تنفس، مشکلات پوستی، افزایش اسیدیته خون، تنفس کم عمق و سریع، کاهش دمای بدن، کما و مرگ میشود. این ماده سرطانزا نیز میتواند باشد .
11-نیتروز آمین:از واکنش نیکوتین و سایر ترکیبات آمین دار با نیتریت موجود در تنباکو تولید میشود. این ماده نیز به شدت سرطانزا است .
12-استون:مایع فرار و معطری است که به عنوان حلال به کار میرود ، استون به پوست، دهان، کلیه ها، کبد و اعصاب آسیب رسانده و باعث نواقص مادرزادی میشود .
13-اکریل آمید:که ماده بسیار سمی است که در حیوانات سرطانزا میباشد. باعث تحریک پوشش مخاطی، تعریق، تهوع، سستی، اشکال در تکلم، ضعف دست ها و پاها و آسیب به غدد دستگاه تولید مثلی مردان شود .
14-اکرولین:بسیار اشک آور و تحریک کننده ریه ها است .
15-بنزن:یک ترکیب آروماتیک(حلقوی معطر) است که از ذغال سنگ و نفت خام بدست می آید و به عنوان حلال مصرف میشود . سرطانزا بوده و میتواند باعث خواب آلودگی، افزایش ضربان قلب، گیجی، سردرد، سرگیجه، افزایش فشار خون، لرز، استفراغ، بیهوشی و نهایتا مرگ شود .
16-وجود خون خوک در برخی از سیگار های خارجی:بهنوشته روزنامه لبنانی الانتقاد ، یک پروفسور استرالیایی فاش کرد که در شرکتهایدخانیات برای ساخت فیلترهای سیگار از مشتقات خون خوک استفاده میشود در حالی که متأسفانه روزانه بیش از ۱۰۰میلیون مسلمان در کشورهای عربی از این سیگارهااستفاده میکنند.الانتقادبا اشاره به این خبر افزود: به گفته پروفسور سایمون شابمندر یکی از دانشگاههای استرالیا ماده هموگلوبین که از خون خوک استخراج میشود برایانسجام بافت فیلتر سیگار به آن افزوده میشود.پروفسور شابمن تاکید کرد که پس ازخواندن یک تحقیق علمی هلندی که در اواخر سال گذشته در خصوص آزمایشات و تحقیقاتمیدانی در مورد کالاهای XX مصرفی و مواد بکار رفته در ساخت آنها به این کشف دست یافتهاست.وی افزود: در یک بخش از این تحقیق مراحل تولید سیگار با جزئیات کامل شرح دادهشده است.
به گفته پروفسور استرالیایی بر اساس این تحقیقمشتقات خون خوک در تولید ۱۸۵کالای مصرفی از جمله فیلتر سیگار بکار میرود.ویافزود: آزمایشات انجام شده در دانشگاه سیدنی این تحقیق هلندی را ثابت می کند.سخنگویشرکت دخانیات ایران با هشدار نسبت به مصرف سیگارهای قاچاق مدعی شد: برخی شرکتهایتولیدکننده سیگار از مشتقات خون خوک برای ساخت فیلتر سیگار استفاده و این سیگارهارا بیشتر به مقصد کشورهای اسلامی قاچاق میکنند.به گزارش ایسنا، وی در این بارهتوضیح داد: این موضوع حتی از سوی برخی مراکز تحقیقات کشورهای غربی نیز مورد تایید واز سوی برخی شرکتهای خارجی نیز این مساله افشا شده است. به گفته او متاسفانه برخیشرکتهای خارجی برای بهبود وضعیت فیلتر و انسجام بافت فیلتر سیگار از مادههموگلوبین که از خون خوک استخراج میشود، استفاده میکنند که این مساله در سیگارهایقاچاق که کوچکترین نظارتی در خصوص واردات آنها وجود ندارد، به وفور دیدهمیشود.
17-کادمیوم:این فلز سنگین در ساخت باطری ها کاربرد داشته و باعث ایجاد مشکلات مجاری تنفسی و کلیه ها، آسیب به کبد، پوکی و نرمی استخوان میشود . میتواند سرطانزا نیزباشد . 18-کافئین:باعث افزایش کاذب انرژی و بروز بی قراری و بی خوابی میشود.
19-کلروفرم: باعث ایجاد مشکلات کبدی و کلیوی،نواقص مادرزادی و مشکلات پوستی میشود .
20-مس:مس در عملکرد طبیعی برخی آنزیم های بدن اختلال ایجاد میکند .
21-بنزوپرین:این ماده در پی احتراق ناقص مواد ارگانیک(آلی) تولید میشود که بسیار موتاژن و سرطانزا میباشد .
22-آلومینیوم:باعث درماتیت تماسی و افزایش ریسک آلزایمر میشود .
23-د.د.ت:در طی جنگ جهانی به عنوان حشره کش کاربرد داشته است. باعث ایجاد تومور به ویژه در کبد میشود .
24-اتانول:اثرات اتانول بر بدن بسیار زیاد و از آن جمله میتوان به آسیب های کبدی این ماده اشاره نمود.
25-سرب:سرب باعث کاهش ضریب هوشی، تهوع، درد شکم، تحریک پذیری، بی خوابی، بی حالی شدید، سردرد، تشنج، کما، یبوست، استفراغ، کاهش اشتها، کم خونی، مشکلات کلیوی و تولید مثلی، کرامپ، پرفعالیتی مزمن، مسمومیت مغزی، ناتوانی در یادگیری و آسیب به لثه ها میشود .
26-مگنزیوم،متانول،جیوه،نفتالین،وینیل کلراید، نیترات پتاسیم،تولوئن .......و صدها ماده شناخته و ناشناخته دیگر
برخی از موادجانبی درتوتون سیگار
مخمر، سرکه، اوره، انواع روغن ها، انواع الکلها، قندها، نشاسته، نمک، جوش شیرین، گلیسیرین، کاکائو، کافئین، فیبر، پودر میوهها، انجیر، کشمش، وانیل، آب، عسل، شکلات، کره، موم.این مواد به عنوان طعم دهنده،نگهدارنده، افزایش رطوبت و ملایم ساختن طعم سیگار مورد استفاده قرارمیگیرند .
|